Trải qua quá trình dài thăng trầm và phát triển thì ngành XSMB 168 đang dự định sẽ tăng thuế trúng xổ số để gia tăng đóng góp ngân sách hơn. Điều này sẽ tác động trực tiếp đến số tiền thưởng của người chơi nên đang gây ra khá nhiều tranh cãi.
Dự định tăng thuế trúng xổ số có thành hiện thực?
Sau khi có 2 người trúng giải đặc biệt xổ số điện toán với tổng trị giá gần 157 tỷ đồng, thị trường xổ số Việt Nam trở nên sôi động. Tuy nhiên, các chuyên gia nói ngành thuế cũng phải xem xét lại mức thuế với người trúng thưởng.
Xổ số điện toán chính thức có mặt tại Việt Nam từ ngày 18/7/2016, nhưng tới nay đã có 2 người trúng giải đặc biệt (Jackpot), với tổng giá trị tiền thưởng gần 157 tỷ đồng (chưa tính tiền thưởng cho các giải Nhất, Nhì, Ba). Số tiền trúng thưởng lớn, nhưng không ảnh hưởng tới nguồn thu nhà cung cấp, thậm chí còn giúp quảng bá sản phẩm và thu hút nhiều người chơi hơn.
Theo Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott), ngay sau ngày quay số có người trúng giải đặc biệt đầu tiên (sau ngày 16/10), doanh số bán vé của công ty đã tăng nhanh chóng. Cụ thể, hết ngày 18/10, tổng doanh số bán vé xổ số Mega 6/45 của công ty này tăng tới 67% so với tuần trước đó. Cụ thể, doanh số tại TPHCM tăng gần 230%, Bình Dương tăng 170%, Cần Thơ tăng hơn 117%…
Với lĩnh vực xổ số truyền thống, trong 9 tháng đầu năm 2016, chỉ tính riêng doanh số phát hành của các công ty xổ số kiến thiết thuộc Hội đồng Xổ số Kiến thiết khu vực miền Nam đã đạt trên 63.000 tỷ đồng (vượt 4,8% so với kế hoạch năm); doanh thu tiêu thụ đạt hơn 50.600 tỷ đồng (tăng 9,78% so với cùng kỳ năm 2015); nộp ngân sách nhà nước hơn 17.200 tỷ đồng (tăng 4,49% so với cùng kỳ năm trước), chi phí trả thưởng hơn 24.500 tỷ đồng. Đây là những con số được đưa ra tại Hội nghị Xổ số Kiến thiết khu vực miền Nam lần thứ 108, ngày 22/10 tại Cần Thơ.
Riêng với xổ số điện toán của Vietlott, sau gần 2 tháng phát hành tại TPHCM, tổng doanh thu bán vé đã đạt hơn 82,8 tỷ đồng. Nếu tính tới nay, với tất cả 6 tỉnh thành Vietlott có chi nhánh phát hành số, doanh thu bán vé lớn hơn rất nhiều. Theo tính toán dựa trên số tiền trả thưởng (với quy định 55% kinh phí thu được từ bán vé dùng trả thưởng cho người chơi), doanh số bán vé của Vietlott tới nay khoảng 250 tỷ đồng chỉ sau 3 tháng phát hành.
Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, năm 2015, ngành xổ số có doanh thu khoảng 3 tỷ USD và nộp vào ngân sách nhà nước khoảng 1 tỷ USD. Với nhiều địa phương (đặc biệt phía Nam), nguồn thu từ xổ số chiếm tỷ lệ rất lớn trong thu ngân sách địa phương.
Với sự tham gia thị trường của loại hình xổ số điện toán, lập tức các công ty xổ số truyền thống phải thay đổi trong kinh doanh để thu hút người chơi. Tại Hội nghị Xổ số Kiến thiết khu vực miền Nam, các đơn vị thành viên đã thống nhất đề xuất Bộ Tài chính cho tăng mức tiền thưởng giải đặc biệt lên 2 tỷ đồng từ 1/1/2017.
Các chuyên gia cho rằng, mức thuế hiện nay với người trúng thưởng xổ số còn quá thấp, nên phải thay đổi theo hướng tăng dần. Quy định hiện hành xếp tiền từ trúng thưởng xổ số chỉ là thu nhập bất thường và chịu thuế 10%. Như trường hợp ông Thái ở Trà Vinh trúng giải đặc biệt xổ số điện toán hơn 92 tỷ đồng, sau khi trừ thuế vẫn “bỏ túi” 82 tỷ đồng. Hay với trường hợp trúng thưởng gần 65 tỷ đồng ngày 2/11, nếu trừ thuế vẫn còn 59 tỷ đồng.
Trao đổi với chúng tôi, một cán bộ Bộ Tài chính cho biết, xổ số là ngành kinh doanh có điều kiện, do nhà nước độc quyền và không khuyến khích phát triển. Tuy vậy, vừa qua vẫn có thêm Công ty Vietlott ra đời. Theo vị này, Vietlott ra đời theo đề án được Chính phủ phê duyệt nhằm hiện đại hóa lĩnh vực xổ số.
Việc gia tăng thuế trúng xổ số tới thời điểm 2020 này vẫn chưa thực hiện được. Trước mắt dự thảo này đang vấp phải sự phản đối rất quyết liệt của các nhà đài lẫn cộng đồng người chơi xổ số trên khắp cả nước. Với hơn 10 năm liền doanh thu liên tục tăng trưởng, không có lí do gì để khiến nhà nước phải tăng khoản thuế trúng thưởng này lên cả.
Điều này sẽ tác động trực tiếp tới lợi ích của người chơi, cũng như làm giảm đi sự cạnh tranh của ngành khi so với những sản phẩm giải trí khác. Ấy là chưa kể hiện tại lô đề cờ bạc đang ngày càng có sức hút mãnh liệt hơn trong việc phân phối và trả thưởng.
Nếu xổ số còn tăng thuế thì chẳng khác nào tự làm khó mình và trực tiếp khiến người chơi phải cân nhắc chuyển sang các hình thức tham gia trò chơi có thưởng khác.